Dalai Lama, 5th

From Khyentse Lineage - A Tsadra Foundation Project

ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་
Fifth Dalai Lama Ngawang Lobzang Gyatso(1617 - 1682) 
The Fifth Dalai Lama, Ngawang Lobzang Gyatso, popularly known "The Great Fifth", was the first Dalai Lama to assume political rule of Tibet, forging lasting alliances with Mongol armies and the Qing court in China. He was both a brilliant tactician and a religious thinker, authoring numerous commentaries and ritual manuals, as well as histories and biographies. Although responsible for considerable sectarian violence and Geluk hegemony, including the suppression in Tibet of the Jonang tradition and the forcible conversion of many monasteries to the Geluk faith, the Fifth Dalai Lama never abandoned his family’s Nyingma affiliations, and he sponsored the establishment or renovation of several Nyingma monasteries. The great palace of Potala that he built as his residence and seat in Lhasa was named after that bodhisattva’s pure land, Potalaka, a naming that contributed to the dissemination of the identification of the Dalai Lama as an emanation of Avalokiteśvara.

... read more at The Treasury of Lives



70 texts associated with this figure


Terton Gyatsa Information

Name in Gyatsa (Tibetan) རྒྱལ་མཆོག་ལྔ་པ་; རྡོ་རྗེ་ཐོགས་མེད་རྩལ་; ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་
Name in Gyatsa (Wylie) rgyal mchog lnga pa; rdo rje thogs med rtsal; ngag dbang blo bzang rgya mtsho
Page numbers Rinchen Terdzö, Volume I, Text #6, Pages 716 to 719, folio 118b2 to 190a1
Biography
[edit]

།ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་གཏེར་ཁ་གསར་རྙིང་མང་པོ་ནས་ལུང་བསྟན་ཅིང་གངས་ཅན་མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེའི་རང་གཟུགས་སུ་གྲུབ་པ་རྒྱལ་མཆོག་ལྔ་པ་གསང་མཚན་རྡོ་རྗེ་ཐོགས་མེད་རྩལ་དུ་གྲགས་པ་ནི། འཕྱོང་རྒྱས་སྟག་རྩེའི་ཟ་ཧོར་གྱི་རྒྱལ་རྒྱུད་ལས་ཡབ་མི་དབང་བདུད་འདུལ་རབ་བརྟན་དང་། ཡུམ་ཁྲི་ལྕམ་ཀུན་དགའ་ལྷ་མཛེས་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་མེ་མོ་སྦྲུལ་ལོར་ངོ་མཚར་བའི་ལྟས་དང་བཅས་སྐུ་བལྟམས། རིག་འཛིན་ངག་གི་དབང་པོས་ཚེ་གུར་གྱི་དབང་བཀའ་ཉེན་སེལ་དུ་མཛད་ནས་ཐོག་མའི་དགེ་མཚན་དུ་གྱུར། པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་རྒྱལ་བ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའི་སྐུ་སྐྱེར་ངོས་འཛིན་མཛད་ནས་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་པའི་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོར་སྤྱན་དྲངས། གཙུག་ཕུད་བཞེས་པའི་མཚན་ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོར་གསོལ་ནས་སེང་གེའི་ཁྲིར་བཀོད། བཅུ་ཕྲག་རིག་པའི་གནས་ལ་བྱང་ཆུབ་པར་མཛད། མཁས་གྲུབ་ཀྱི་ཡོངས་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་མང་དུ་བསྟེན་ནས། ས་དགེ་རྙིང་གསུམ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་དེ་སྐབས་བོད་དུ་མདོ་སྔགས་ཀྱི་བཤད་པ་སྔགས་ཀྱི་དབང་ལུང་མན་ངག་རྒྱུན་བཞུགས་པ་ཕལ་ཆེར་གསན་བསམ་མཐར་ཕྱིན་པར་མཛད་པའི་གསན་ཡིག་གླེགས་བམ་བཞིར་བཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཚད་མར་མཛད། ཐུགས་དམ་ཉམས་བཞེས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤང་རྟོགས་ཀྱི་རྩལ་རྫོགས། ཁྱད་པར་ཟབ་མོ་དག་སྣང་གི་བཀའ་བབས་ཚུལ་ནི། དཔལ་བཀྲ་ཤིས་སྟོབས་རྒྱལ་གྱི་གཏེར་ལུང་ལས། ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཁྱད་པར་ཐུགས་གཏེར་ལྔ༔ ད་ལྟ་མགོ་ནག་མི་ཡི་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད༔ སྨོན་ལམ་དག་པའི་སྐྱེ་བ་རྣམ་ལྔས་འདོན༔ ཞེས་འཁྲུལ་མེད་རྡོ་རྗེའི་ལུང་གིས་བསྟན་པ་ལྟར། དཔལ་བསམ་ཡས་སུ་ཕེབས་སྐབས་དངོས་གཏེར་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་བྱུང་ནའང་ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་གིས་བདག་གིར་མ་མཛད་མོད། ཕྱིས་ནས་རྩ་གསུམ་རྒྱལ་བ་རབ་འབྱམས་ཀྱིས་དངོས་སུ་ཞལ་བསྟན་ཏེ་ལུང་བསྟན། དབང་བསྐུར་བརྙེས་པ་ལྟར་ཡི་གེར་བཀོད་དེ་གསང་བ་རྒྱ་ཅན་དུ་མཚན་གསོལ་བའི་ཆོས་སྡེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ། ཁ་སྐོང་ལྗགས་བསྒྲིག་དང་བཅས་གླེགས་བམ་གཉིས་བཞུགས་པ་ཆོས་རྒྱལ་གཏེར་བདག་གླིང་པ། རིག་འཛིན་པདྨ་ཕྲིན་ལས་སོགས་སྔ་འགྱུར་གྱི་རིང་ལུགས་འཛིན་པ་གཙོར་གྱུར་པའི་མཆོག་གི་འདུས་པ་རྣམས་ལ་སྨིན་གྲོལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པརབ་སྩལ་པས་དར་རྒྱས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་བྱུང་ཞིང་ད་ལྟའི་བར་རྒྱུན་མ་ཉམས་པར་བཞུགས་པ་ཁོ་བོས་ཀྱང་ཚང་བར་ནོས། སྲིད་ཀྱི་ངོས་ནས་དགུང་ལོ་ཉེར་ལྔ་པར་གུ་ཤྲཱི་བསྟན་འཛིན་ཆོས་རྒྱལ་གྱིས་མངའ་རིས་དབུས་གཙང་རྣམས་དཔུང་ཤེད་ཀྱིས་བླངས་ནས་ལྷ་སྡེ་མི་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཆབ་འབངས་སུ་ཕུལ། དེ་རྗེས་ཤར་ཕྱོགས་གོང་མ་ཆེན་པོས་པི་ཅིང་དུ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་འཇའ་ས་གསེར་ཡིག་ཤེལ་བམ་དང་བཅས་ཕུལ་ནས་ཏི་ཤྲིར་བསྐུར་བ་ནས་བཟུང་ད་ལྟའི་བར་བོད་ཁམས་ལུགས་གཉིས་ཀྱིས་བདེ་བར་སྐྱོང་བའི་བདག་པོ་ཆེན་པོར་གྱུར། ཆོས་ཀྱི་ངོས་ནས་མདོ་སྔགས་གསར་རྙིང་བཀའ་གཏེར་གྱི་ཆོས་འཁོར་མཐའ་ཡས་པ་བསྐོར་བས། དཔལ་ས་སྐྱ་པ་ཡབ་སྲས། འབྲི་སྟག་འབྲུག་པ་པཎ་ཆེན་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་། དགའ་ལྡན་ཁྲི་གདན་ཟུར་སོགས་བླ་ཆེན་རྣམས་ནས་བཟུང་། གངས་ཅན་གྱི་བསྟན་འཛིན་ཕལ་མོ་ཆེ་ཞལ་སློབ་ཏུ་གྱུར། བྱེ་བྲག་སྔ་འགྱུར་རིང་ལུགས་འཛིན་པའི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་ཆོས་རྒྱལ་གཏེར་བདག་གླིང་པ་དང་རིག་འཛིན་པདྨ་ཕྲིན་ལས། ལྷོ་བྲག་ཐུགས་སྲས་བསྟན་འཛིན་འགྱུར་མེད་རྡོ་རྗེ་སོགས་གྲུབ་མཐའི་རྐང་སློང་ནུས་པའི་གང་ཟག་མང་དུ་བྱོན་ཅིང་སྔ་འགྱུར་གྱི་བསྟན་པ་ལ་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་བཀའ་དྲིན་འགྲན་ཟླ་དང་བྲལ་བར་གྱུར། དེ་ལྟ་བུའི་མཛད་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་དགུང་གྲངས་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་པར་ནག་ཟླའི་ཚེས་ཉེར་ལྔ་ལ་ཕོ་བྲང་ཆེན་པོ་པོ་ཏ་ལར་བདེ་བར་གཤེགས། དེ་མ་ཐག་པའི་རྣམ་འཕྲུལ་མོན་པད་གླིང་གི་གདུང་རྒྱུད་དུ་འཁྲུངས་པ་རིན་འཛིན་ཚངས་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་ནས་ད་ལྟའི་བར་རིམ་པར་བྱོན་པ་འཛམ་གླིང་ན་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ལྟར་རོ།

[edit]

chos rgyal khri srong lde'u btsan gyi phrin las kyi sprul pa gter kha gsar rnying mang po nas lung bstan cing gangs can mgon po spyan ras gzigs kyi thugs rje'i rang gzugs su grub pa rgyal mchog lnga pa gsang mtshan rdo rje thogs med rtsal du grags pa ni/_'phyong rgyas stag rtse'i za hor gyi rgyal rgyud las yab mi dbang bdud 'dul rab brtan dang /_yum khri lcam kun dga' lha mdzes gnyis kyi sras su me mo sbrul lor ngo mtshar ba'i ltas dang bcas sku bltams/_rig 'dzin ngag gi dbang pos tshe gur gyi dbang bka' nyen sel du mdzad nas thog ma'i dge mtshan du gyur/_paN chen blo bzang chos kyi rgyal mtshan gyis rgyal ba yon tan rgya mtsho'i sku skyer ngos 'dzin mdzad nas dpal ldan 'bras spungs pa'i chos sde chen por spyan drangs/_gtsug phud bzhes pa'i mtshan ngag dbang blo bzang rgya mtshor gsol nas seng ge'i khrir bkod/_bcu phrag rig pa'i gnas la byang chub par mdzad/_mkhas grub kyi yongs 'dzin khyad par can mang du bsten nas/_sa dge rnying gsum gtso bor gyur pa'i de skabs bod du mdo sngags kyi bshad pa sngags kyi dbang lung man ngag rgyun bzhugs pa phal cher gsan bsam mthar phyin par mdzad pa'i gsan yig glegs bam bzhir bzhugs pa thams cad kyis tshad mar mdzad/_thugs dam nyams bzhes kyi sgo nas spang rtogs kyi rtsal rdzogs/_khyad par zab mo dag snang gi bka' babs tshul ni/_dpal bkra shis stobs rgyal gyi gter lung las/_nyi shu rtsa lnga khyad par thugs gter lnga:_da lta mgo nag mi yi rgyal po khyod:_smon lam dag pa'i skye ba rnam lngas 'don:_zhes 'khrul med rdo rje'i lung gis bstan pa ltar/_dpal bsam yas su phebs skabs dngos gter gyi rten 'brel byung na'ang yul dus gnas skabs kyi dbang gis bdag gir ma mdzad mod/_phyis nas rtsa gsum rgyal ba rab 'byams kyis dngos su zhal bstan te lung bstan/_dbang bskur brnyes pa ltar yi ger bkod de gsang ba rgya can du mtshan gsol ba'i chos sde nyi shu rtsa lnga/_kha skong ljags bsgrig dang bcas glegs bam gnyis bzhugs pa chos rgyal gter bdag gling pa/_rig 'dzin pad+ma phrin las sogs snga 'gyur gyi ring lugs 'dzin pa gtsor gyur pa'i mchog gi 'dus pa rnams la smin grol yongs su rdzogs parab stsal pas dar rgyas shin tu che bar byung zhing da lta'i bar rgyun ma nyams par bzhugs pa kho bos kyang tshang bar nos/_srid kyi ngos nas dgung lo nyer lnga par gu shrI bstan 'dzin chos rgyal gyis mnga' ris dbus gtsang rnams dpung shed kyis blangs nas lha sde mi sde thams cad chab 'bangs su phul/_de rjes shar phyogs gong ma chen pos pi cing du spyan drangs te 'ja' sa gser yig shel bam dang bcas phul nas ti shrir bskur ba nas bzung da lta'i bar bod khams lugs gnyis kyis bde bar skyong ba'i bdag po chen por gyur/_chos kyi ngos nas mdo sngags gsar rnying bka' gter gyi chos 'khor mtha' yas pa bskor bas/_dpal sa skya pa yab sras/_'bri stag 'brug pa paN chen mchog gi sprul pa'i sku dang /_dga' ldan khri gdan zur sogs bla chen rnams nas bzung /_gangs can gyi bstan 'dzin phal mo che zhal slob tu gyur/_bye brag snga 'gyur ring lugs 'dzin pa'i shing rta chen po chos rgyal gter bdag gling pa dang rig 'dzin pad+ma phrin las/_lho brag thugs sras bstan 'dzin 'gyur med rdo rje sogs grub mtha'i rkang slong nus pa'i gang zag mang du byon cing snga 'gyur gyi bstan pa la dngos dang brgyud pa'i sgo nas bka' drin 'gran zla dang bral bar gyur/_de lta bu'i mdzad pa mthar phyin nas dgung grangs drug cu rtsa bzhi par nag zla'i tshes nyer lnga la pho brang chen po po ta lar bde bar gshegs/_de ma thag pa'i rnam 'phrul mon pad gling gi gdung rgyud du 'khrungs pa rin 'dzin tshangs dbyangs rgya mtsho nas da lta'i bar rim par byon pa 'dzam gling na yongs su grags pa ltar ro